Zmiany Kodeksu pracy: Więcej obowiązków informacyjnych wobec zatrudnionych

W odniesieniu do przedstawionych założeń projektu nowelizacji Kodeksu pracy pojawiają się liczne wątpliwości i obawy co do interpretacji proponowanych przepisów. Związane jest to zwłaszcza z obszarem obowiązków informacyjnych pracodawców wobec zatrudnionych. Przedstawiciele pracodawców zgłaszają wątpliwości co do niektórych sformułowań, jak chociażby „zasady dotyczące przechodzenia ze zmiany na zmianę” lub „przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy”. Projekt nie precyzuje również nowych obowiązków, np. w zakresie informowania pracownika o prawie do szkoleń organizowanych przez firmę.

Interpelacja nr 32920 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie projektu nowelizacji Kodeksu pracy

Szanowna Pani Marszałek,

na podstawie art. 192 Regulaminu Sejmu RP składam interpelację, kierowaną do Pani Marleny Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, w sprawie projektu nowelizacji Kodeksu pracy.

W odniesieniu do przedstawionych założeń projektu nowelizacji Kodeksu pracy pojawiają się liczne wątpliwości i obawy co do interpretacji proponowanych przepisów. Związane jest to zwłaszcza z obszarem obowiązków informacyjnych pracodawców wobec zatrudnionych. Przedstawiciele pracodawców zgłaszają wątpliwości co do niektórych sformułowań, jak chociażby „zasady dotyczące przechodzenia ze zmiany na zmianę” lub „przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy”. Należy zauważyć, iż obecnie firmy muszą tworzyć harmonogramy pracy i informować o nich pracowników, więc już teraz znają oni zasady przechodzenia ze zmiany na zmianę. Podkreśla się również, iż projekt nie precyzuje nowych obowiązków, np. w zakresie informowania pracownika o prawie do szkoleń organizowanych przez firmę.

Jakie uwagi i postulaty zmian zostały zgłoszone przez środowisko pracodawców? Które postulaty strony społecznej ministerstwo zakłada uwzględnić?

Poseł Waldy Dzikowski

11 kwietnia 2022 r.

Odpowiedź na interpelację nr 32920 w sprawie projektu nowelizacji Kodeksu pracy

Szanowna Pani Marszałek,

w nawiązaniu do interpelacji nr 32920 złożonej przez Pana Posła Waldego Dzikowskiego w sprawie projektu nowelizacji Kodeksu pracy uprzejmie informuję, co następuje.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (dalej: „dyrektywa 2019/1152”) stanowi, że pracownik powinien być poinformowany o zasadniczych aspektach stosunku pracy. Takie ogólne informacje powinny być przekazane przez pracodawcę na początku zatrudnienia.

Należy zauważyć, że dyrektywa 2019/1152 wymaga, aby w przypadku pracy zmianowej w informacji przekazywanej pracownikowi znalazły się ustalenia dotyczące informacji o przejściu ze zmiany na zmianę (w art. 4 ust. 2 lit. l dyrektywy 2019/1152). Informacja ta powinna być przekazana w okresie rozpoczynającym się pierwszego dnia pracy, a kończącym nie później niż w siódmym dniu kalendarzowym (art. 5 ust. 1 dyrektywy 2019/1152). W związku z tym w projekcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UC118) proponuje się, aby w przypadku pracy zmianowej pracodawca informował pracownika, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia do pracy, o zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę (projektowany art. 29 § 3 pkt 1 lit. f Kodeksu pracy). Tego obowiązku informacyjnego nie spełniają harmonogramy pracy sukcesywnie przekazywane pracownikowi w trakcie zatrudnienia na podstawie art. 129 § 3 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony - w formie pisemnej lub elektronicznej - na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.

Należy zaznaczyć, że informacja dotycząca przechodzenia ze zmiany na zmianę będzie przekazywana pracownikowi tylko w przypadku stosowania u pracodawcy pracy zmianowej, natomiast w przypadku, gdy praca zmianowa nie będzie stosowana do pracownika, to informacja w tym zakresie nie będzie przekazywana pracownikowi.

Jednocześnie z motywu nr 16 dyrektywy 2019/1152 wynika, że pracownik powinien otrzymać również informację o ewentualnych rozwiązaniach dotyczących przemieszczania się między miejscami pracy. Dlatego też proponuje się, aby w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy – pracodawca informował pracownika o zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy (projektowany art. 29 § 3 pkt 1 lit. g Kodeksu pracy); w tym zakresie pracodawca informowałby, np. o sposobie przemieszczania się pracownika oraz finansowaniu kosztów, np. przejazdów.

Ponadto dyrektywa 2019/1152 wymaga, aby pracownikowi były przekazywane także informacje o prawie do ewentualnych szkoleń zapewnianych przez pracodawcę (art. 4 ust. 2 lit. h dyrektywy 2019/1152). W związku z tym na obecnym etapie prac nad ww. projektem ustawy, po przeanalizowaniu uwag zgłoszonych do projektu, proponuje się, aby pracodawca informował tylko o prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy, jeżeli taka istnieje u danego pracodawcy (projektowany art. 29 ust. 3 lit. k Kodeksu pracy).

Uprzejmie wyjaśniam, że w trakcie opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UC118) przez partnerów społecznych organizacje pracodawców zgłosiły liczne uwagi. Poza uwagami dotyczącymi obowiązków informacyjnych, organizacje pracodawców zgłosiły postulaty dotyczące m.in. wydłużenia okresu, na który mogłyby być zawierane umowy o pracę na okres próbny (z 3 do 6 miesięcy), rezygnacji z wprowadzania obowiązku wskazywania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę na czas określony, obowiązku konsultacji związkowej oraz możliwości przywrócenia pracownika do pracy w przypadku nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania z nim umowy o pracę na czas określony.

Niezależnie od powyższego, uprzejmie zwracam uwagę, że projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przewiduje także przepisy, które mają na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE.

Wśród uwag zgłoszonych w trakcie opiniowania projektu przez partnerów społecznych znalazła się m.in. propozycja odstąpienia od przyznawania pracownikowi 50% wynagrodzenia (lub obniżenie jego wysokości) za okres 2-dniowego (16-godzinnego) zwolnienia pracownika od pracy z powodu działania siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, jak również wprowadzenie płatności za okres korzystania z nowego 5-dniowego urlopu opiekuńczego, który miałby być udzielany w celu sprawowania opieki w szczególności nad członkiem rodziny wymagającym znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.

Uprzejmie wyjaśniam, że wszystkie uwagi zgłoszone do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, w trakcie uzgodnień międzyresortowych, opiniowania przez partnerów społecznych oraz konsultacji publicznych są obecnie poddawane analizie. Na obecnym etapie prac projekt ustawy może jeszcze ulec zmianom.

Minister Rodziny i Polityki Społecznej
Marlena Maląg

Warszawa, 9 maja 2022 r.