Jak legalnie zatrudnić cudzoziemca

Powierzenie legalnego wykonywania pracy cudzoziemcowi wymaga spełnieniu kilku warunków. Dotyczy to obywateli państw spoza Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.

Można legalnie powierzyć pracę cudzoziemcowi z państwa trzeciego, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

• pracodawca uzyska zezwolenie na pracę dla danego cudzoziemca (ewentualnie zezwolenie na pracę sezonową), inna możliwość to uzyskanie przez samego cudzoziemca zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenia jednolitego);
• cudzoziemiec legalnie przebywa na terytorium Polski, tzn. posiada odpowiednie dokumenty pobytowe (np. wizę lub kartę pobytu);
• podstawa pobytu cudzoziemca na terytorium Polski pozwala mu na wykonywanie pracy (nie jest to np. wiza turystyczna lub inny dokument wykluczający podjęcie pracy);
• wykonywanie pracy przez cudzoziemca nie może odbywać się na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę lub zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę (w przypadku zezwolenia na pracę wyjątkowo można powierzyć cudzoziemcowi pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym – pod warunkiem powiadomienia o tym w terminie 7 dni, w formie pisemnej wojewody, który wydał zezwolenie na pracę).

Ważne!

W określonych przypadkach cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Dotyczy to np. cudzoziemców:

• posiadających w Rzeczypospolitej Polskiej: status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, zgodę na pobyt tolerowany, zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
• mających ważną Kartę Polaka;
• będących małżonkami obywatela polskiego, jeżeli posiadają zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z zawarciem małżeństwa;
• będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w RP lub absolwentami takich studiów stacjonarnych;
• posiadających status absolwenta polskiej szkoły ponadgimnazjalnej (ponadpodstawowej), np. liceum, technikum lub szkoły policealnej.

Dokument legalizujący pobyt i pracę

Jeśli cudzoziemiec zamierza przebywać i pracować w Polsce powyżej 3 miesięcy, może on starać się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenia jednolitego). Wydanie takiego zezwolenia odbywa się w ramach jednego postępowania administracyjnego i – na podstawie jednego dokumentu – uprawnia cudzoziemca zarówno do pobytu, jak i do pracy w Polsce. W takim przypadku cudzoziemiec nie musi odrębnie ubiegać się o zezwolenie na pobyt (np. wizę), a pracodawca – o zezwolenie na pracę.

Dokumenty pobytowe

Obowiązujące przepisy przyjmują zasadę, że dokument pobytowy odpowiedni do wykonywania pracy (wraz z zezwoleniem na pracę, jeśli w danym przypadku jest ono wymagane) stanowi każda wiza wydana przez polskie organy (typu „C” – wiza Schengen, krótkoterminowa lub typu „D” – wiza krajowa, długoterminowa), niezależnie od celu jej wydania oraz każde zezwolenie na pobyt czasowy, z wyjątkiem wiz i zezwoleń wskazanych w przepisach jako wykluczające podjęcie pracy (wymieniono je poniżej).

Cudzoziemiec nie może legalnie pracować, gdy przebywa w Polsce na podstawie polskiej wizy, której cel wydania został oznaczony symbolem „01” – cel turystyczny, „20” – korzystanie z ochrony czasowej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium RP (art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach).

Ważne! 

Pracodawca jest zobowiązany żądać od cudzoziemca przedstawienia p...