Urlop należy się również pracownikowi, który nie świadczył pracy

Zatrudnianie pracowników jest jednym ze środków wykorzystywanych do osiągnięcia celów działalności pracodawcy. Pracodawca w związku z prowadzoną działalnością ponosi m.in. tzw. ryzyko socjalne. Obejmuje ono konieczność wypłaty pracownikom wynagrodzenia oraz pewnych świadczeń związanych z pracą - także w określonych przez przepisy prawa przypadkach nieświadczenia pracy przez pracownika. Oznacza to obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy m.in. wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, a także wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy oraz ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy - wyjaśniła Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską.

Interpelacja nr 2691 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie zgodności przepisów dotyczących urlopów z Konstytucją RP

Szanowna Pani Minister,

zgodnie z art. 66 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa”. W świetle art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.

Regulacje zawarte w rozdziale I działu siódmego Kodeksu pracy stanowią konkretyzację prawa pracownika do wypoczynku, które wiąże się z coroczną przerwą w świadczeniu pracy przeznaczoną na regenerację sił i odpoczynek, czyli z urlopem wypoczynkowym. W polskim prawie pracy definiuje się urlop wypoczynkowy jako coroczny, nieprzerwany, płatny okres ustawowego zwolnienia pracownika od obowiązku pracy u danego pracodawcy, przysługujący pracownikowi w celu wypoczynku, w wymiarze określonym przepisami prawa pracy i w czasie ustalonym przez pracodawcę.

W kontekście powyższego pojawiają się pytania dotyczące zgodności przepisów nakładających na pracodawcę obowiązek udzielenia urlopu pracownikowi, który nie świadczył na rzecz pracodawcy w danym roku kalendarzowym pracy, z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności chodzi o art. 165, art. 166 oraz art. 172 Kodeksu pracy, które mogą być rozpatrywane w kontekście art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, mówiącego o tym, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

W związku z powyższym zwracam się z następującymi pytaniami:

1. Czy obarczanie przedsiębiorcy obowiązkiem ponoszenia kosztów z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop lub kosztów przebywania pracownika na urlopie po powrocie do pracy w sytuacji, gdy pracownik w danym roku kalendarzowym nie świadczył pracy na rzecz pracodawcy z uwagi na przebywanie na zwolnieniu lekarskim/zasiłku rehabilitacyjnym, jest zgodne z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej?
2. Czy przepisy nakładające na pracodawcę obowiązek udzielenia urlopu pracownikowi, który nie świadczył na rzecz pracodawcy w danym roku kalendarzowym pracy, są zgodne z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności z zasadą określoną w ustawie zasadniczej, iż ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób?

Poseł Przemysław Wipler

29 kwietnia 2024 r.

Odpowiedź na interpelację nr 2691 w sprawie zgodności przepisów dotyczących urlopów z Konstytucją RP

Szanowny Panie Marszałku,

w związku z interpelacją nr 2691 Pana Posła Przemysława Wiplera w sprawie zgodności przepisów dotyczących urlopów z Konstytucją RP, proszę przyjąć poniższe wyjaśnienia. Prawo do urlopu wypoczynkowego jest zagwarantowane w art. 66 ust. 2 Konstytucji RP, który stanowi, iż pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Dodatkowo, art. 14 Kodeksu ...