Legalność zatrudnienia

Nielegalne zatrudnienie może rodzić po stronie pracodawcy różnorakie i kosztowne konsekwencje. Poniżej dowiesz się, jak legalnie powierzać pracę osobom fizycznym i w ten sposób uniknąć kłopotów oraz niepotrzebnych kosztów.

Kiedy praca jest legalna, a kiedy nielegalna?

Odpowiedzi na to pytanie powinniśmy przede wszystkim poszukiwać w przepisach Kodeksu pracy oraz ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Znajdziemy tam wskazanie sytuacji, w których niedopełnienie określonych obowiązków może spowodować uznanie – np. przez instytucję kontrolną, taką jak Państwowa Inspekcja Pracy, lub przez sąd pracy – iż powierzenie pracy jest w danym przypadku nielegalne. Na początek jednak, dla pełniejszego zrozumienia tematu, warto przytoczyć kilka definicji zawartych we wspomnianych przepisach.

W rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:

• Zatrudnienie to wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą. W stosunku pracy, który powinien być potwierdzony pisemną umową o pracę, pozostają pracownicy,
• Inna praca zarobkowa oznacza wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Bazując na ustawowym określeniu powyższych pojęć, możemy z kolei wyróżnić kilka sytuacji, w których powierzenie lub wykonywanie pracy jest nielegalne. Z nielegalnym zatrudnieniem lub z nielegalną inną pracą zarobkową mamy do czynienia w przypadku:

• zatrudnienia przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków,
• niezgłoszenia osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczeń społecznych,
• podjęcia przez bezrobotnego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy.

Umowa o pracę – zawsze na piśmie

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca ma obowiązek zawrzeć z pracownikiem pisemną umowę o pracę. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta w formie pisemnej, pracodawca jest zobowiązany – przed dopuszczeniem pracownika do pracy – potwierdzić prac...