Kryptowaluty i podatki (13) Różnice kursowe na gruncie ustawy PIT

Przed przedsiębiorcami dokonującymi obrotu kryptowalutą pojawia się jeszcze jeden, poza już omówionymi problem podatkowy. Chodzi mianowicie o kwestię ustalenia przychodu lub kosztu z uwagi na powstałe różnice kursowe.

Powyższe zagadnienie dotyczy wyłącznie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą,  dlatego też dzisiejsza lekcja będzie obejmowała przepisy odnoszące się do przedsiębiorców. W szczególności zastanowimy się czym są różnice kursowe, kiedy powstają oraz przede wszystkim - czy mają zastosowanie w przypadku handlu kryptowalutą.

Na początek wypada wyjaśnić, że podatnicy mogą mieć do czynienia z dodatnimi lub ujemnymi różnicami kursowymi. Generalna zasada stanowi, iż dodatnie różnice kursowe powiększają przychody, natomiast ujemne różnice kursowe powiększają koszty podatkowe.

Jak zaznaczyliśmy na wstępie, tematyka powstających różnic kursowych dotyczy tylko przedsiębiorców. Zgodnie bowiem z treścią art. 14 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT przychodem z działalności gospodarczej są również różnice kursowe. W myśl natomiast art. 14b ust. 1 ustawy podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie art. 24c ustawy PIT.

Przechodząc zatem do treści interesującego nas przepisu wskazać należy, że zgodnie z art. 24c ww. ustawy, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

W myśl art. 24c ust. 2 ww. ustawy, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1. przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

2. poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

3. otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;

4. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;

5. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Natomiast stosownie do art. 24c ust. 3 ww. ustawy, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

• przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że różnice kursowe powstają wyłącznie w przypadku zaistnienia zdarzeń gospodarczych określonych w art. 24c ustawy PIT. Chodzi mianowicie o sytuacje w których dana czynność została wyrażona w walucie obcej, a następnie doszło do jej realizacji także w walucie obcej jednak w międzyczasie uległ zmianie kurs przeliczeniowy danej waluty.

Jak stanowi art. 24c ust. 4 ustawy PIT przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa powyżej, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. Zgodnie z art. 24c ust. 6 ustawy przez średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski rozumie się kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu.

...