MF o zwiększeniu limitu do badania sprawozdań finansowych

W projekcie zmiany ustawy o rachunkowości zaproponowano podniesienie o 25% progów określających obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego jednostek. Proponowane po zmianie progi do badania przedstawiają się następująco: 3125000euro - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego oraz 6250000euro w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, natomiast próg zatrudnienia pozostaje bez zmian. Wejście w życie zmienianych przepisów jest przewidziane w 2024 r. co oznacza, że podwyższone progi do badania będą miały zastosowanie już do sprawozdań finansowych sporządzonych za 2024 rok.

Interpelacja nr 1739 do ministra finansów w sprawie zmiany obowiązku określonego w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tj. badania sprawozdań finansowych

Szanowny Panie Ministrze,

zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z późn. zm.) obowiązkiem sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego objęte są pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,
3. przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.

Przepis dotyczy przede wszystkim spółek z o.o., spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, cywilnych oraz przedsiębiorstw osób fizycznych.

Jak wynika z tabeli nr 252/A/NBP/2022 z 30 grudnia 2022 r., średni kurs euro na koniec 2022 roku wynosił 4,6899 zł. Zatem równowartość w złotych określonych w ww. przepisie limitów wyrażonych w euro, przy zastosowaniu tego kursu, wynosi odpowiednio: 11.724.750 zł oraz 23.449.500 zł.

Wielkości graniczne, których przekroczenie zobowiązywało do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego, kształtowały się następująco w poszczególnych latach funkcjonowania ustawy:

• suma bilansowa (w latach 1992-1999: 1 000 000 euro, od roku 2000: 2 500 000 euro),
• przychody ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych (w latach 1992-1994: 2 000 000 euro, w latach 1995-1999: 3 000 000 euro, od roku 2000: 5 000 000 euro).

Warto zauważyć, że intencją ustawodawcy przy dokonywaniu zmian wartości granicznych było obniżenie kosztów związanych z badaniem dla małych i średnich przedsiębiorstw, gdzie korzyści - w rozumieniu szeroko pojętego interesu publicznego - nie są współmierne do kosztów weryfikacji. Badanie sprawozdań finansowych musi przynosić korzyści odpowiednie do rozmiarów przedsiębiorstw.

Tu warto zauważyć, że ostatnie urealnienie wielkości granicznych nastąpiło 24 lata temu. Wcześniej zmiany następowały w przypadku sumy bilansowej co 8 lat, a przychody ze sprzedaży towarów co 2-5 lat.

Zaniechanie rewaloryzacji kwot przyczyniło się do rozregulowania rynku, którego negatywnymi skutkami są:

1. drastyczne zwiększenie liczby jednostek objętych obowiązkiem o małe i średnie firmy, dla których koszt badania jest finansowo trudny do udźwignięcia i niewspółmierny dla wspomnianego wyżej oczekiwanego interesu publicznego; umowę o badanie z biegłym rewidentem trzeba podpisać z góry na 2 lata, a koszt takiego badania dla małej jednostki to około 20 tys. netto za rok,
2. deficyt biegłych rewidentów, a w konsekwencji spadek jakości przeprowadzanych sprawozdań finansowych; statystycznie jeden rewident wykonuje 360 badań rocznie.

Do ministra finansów została skierowana podobna w treści interpelacja w dniu 11.05.2023 roku (interpelacja nr 41231 w sprawie badania bilansu firm przez biegłych rewidentów; zgłaszający: Paweł Zalewski, Paulina Hennig-Kloska, Joanna Mucha, Michał Gramatyka, Mirosław Suchoń, Tomasz Zimoch).

W odpowiedzi wnoszący interpelacje otrzymali m.in. następującą informację:

„Informujemy, że realizowany jest kompleksowy przegląd przepisów z zakresu rachunkowości w ramach projektu pn. modernizacja ustawy o rachunkowości. Kwestia wprowadzenia ewentualnych zmian w zakresie katalogu jednostek, których roczne sprawozdania finansowe podlegają obowiązkowemu badaniu, będ...