Pakiet medyczny i system kafeteryjny, choroba pracownika a składki ZUS

Przychody pracownika ze stosunku pracy, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych regulujących kwestie wynagradzania pracowników wynika jednoznacznie prawo pracownika do tych świadczeń za ten okres. W przypadku więc, gdyby regulacji tego typu nie było u danego pracodawcy przychody, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowić będą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Spółka we wniosku o interpretację wskazała, że od lutego 2024 r., jako pracodawca, wprowadziła regulacje w regulaminie wynagradzania w zakresie zasad korzystania z następujących świadczeń dodatkowych:

1. prywatny pakiet medyczny, czyli prywatna opieka medyczna, nabywany po cenie niższej niż detaliczna, w zakresie wykraczającym poza medycynę pracy, który jest współfinansowany w części przez pracownika a pozostałą część opłaca pracodawca,
2. Kafeteria.

Wartość pakietu medycznego w części finansowanej przez spółkę stanowi przychód z pracy pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszt partycypacji pracownika w zakupie usług prywatnej opieki medycznej jest potrącany z miesięcznego wynagrodzenia pracownika za pracę, wynagrodzenia za czas choroby, zasiłków z ubezpieczenia społecznego oraz wszystkich innych należności przysługujących pracownikowi od pracodawcy. Świadczenia to przysługuje wyłącznie pracownikom czynnie i aktywnie świadczącym pracę. Absencja pracownika w pracy, przekraczająca jednorazowo okres trzydziestu dni kalendarzowych, uprawnia pracodawcę do zawieszenia świadczenia. Jednak na wniosek pracownika spółka może wyrazić zgodę na pozostawienie świadczenia medycznego pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni i pobierającemu z tego tytułu wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Jeżeli chodzi natomiast o drugie świadczenie to spółka finansuje w całości kafeterię ze środków obrotowych. Świadczenie to polega na tym, że pracodawca co miesiąc zasila konto pracownika punktami w określonej wysokości, gdzie 1 pkt = ... zł. Pracownik w kafeterii zakupuje dostępne świadczenia (np. bon, bilet do kina, karta sportowa), za które płaci zgromadzonymi punktami. Ilość wykorzystanych punktów w danym miesiącu na zakup produktów czy usług stanowi podstawę do naliczenia składek emerytalno-rentowych oraz podatku dochodowego. Świadczenia przysługują wyłącznie pracownikom czynnie i aktywnie świadczącym pracę. Jednak na wniosek pracownika spółka może wyrazić zgodę na pozostawienie otwartego konta w kafeterii i możliwość zakupienia usług poprzez kafeterię z wcześniej zgromadzonych punktów (bez zasilania konta nowymi punktami) pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni i pobierającemu z tego tytułu wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego.

Spółka chciała wiedzieć, czy powinna:

1. nie uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości pakietu medycznego,
2. uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości przyznanych w danym miesiącu punktów w systemie kafeteria

dla pracowników przebywających nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim do 30 dni i pobierających wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy oraz dla pracowników przebywających nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni i pobierających wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wydanej interpretacji stwierdził:

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

Z kolei przepis § 2 ust. 1 pkt 24 ww. rozporządzenia stanowi, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ustawodawca w wyżej cytowanym rozporządzeniu szczegółowo różnicuje przychody, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. O wyłączeniu określonego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie stosownego przepisu ww. rozporządzenia decyduję więc charakter tego świadczenia.

Jak wskazała spółka, zamierza ona wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości pakietu medycznego dla pracowników przebywających nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim do 30 dni oraz powyżej 30 dni i pobierających wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia. Jednak przepis ten nie znajdzie w tej sytuacji zastosowania. Odpowiednie zastosowanie do przychodów pracownika ze stosunku pracy, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków ma przepis § 2 ust. 1 pkt 24 ww. rozporządzenia.

Z powyższego przepisu wywieść należy, iż przychody pracownika ze stosunku pracy, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych regulujących kwestie wynagradzania pracowników wynika jednoznacznie prawo pracownika do tych świadczeń za ten okres. W przypadku więc, gdyby regulacji tego typu nie było u danego pracodawcy przychody, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowić będą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W treści wniosku spółka nie wskazała, czy w regulaminie wynagradzania jest jednoznacznie wskazane, że pracownik ma prawo do pakietu medycznego oraz do wartości przyznanych w danym miesiącu punktów w systemie kafeteria w okresie pobierania ww. wynagrodzenia lub zasiłku i czy są one należne za okres pobierania tego wynagrodzenia i zasiłku. Regulamin zawiera zapis, iż ww. świadczenia pozapłacowe przysługują wyłącznie pracownikom czynnie i aktywnie świadczącym pracę.

Z powyższego wynika, że prawo do ww. świadczeń w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłków nie zostało uregulowane w regulaminie wynagradzania obowiązującego w spółce. Przyznanie świadczeń, o których mowa we wniosku w okresie absencji pracownika w pracy z powodu choroby uzależnione jest od woli pracodawcy. Spółka nie spełnia zatem warunku określonego w § 2 ust. 1 pkt 24 ww. rozporządzenia.

W świetle powyższego ZUS uznał, że wartość pakietu medycznego jak i wartości przyznanych w danym miesiącu punktów w systemie kafeteria dla pracowników przebywających nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim do 30 dni oraz powyżej 30 dni i pobierających wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Interpretacja indywidualna z 26 lipca 2024 r., sygn. DI/100000/43/615/2024 (decyzja nr 361) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku

źródło: bip.zus.pl, redakcja podatki.biz