Zmiany w CEiDG - jest już projekt ustawy

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw, który ma uprościć proces podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców - osoby fizyczne. Ponadto ma zostać rozszerzony zakres informacji udostępnianych przez CEIDG.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy zmieniającej, projekt ten ma na celu:

1) uproszczenie procesu i stworzenie w CEIDG miejsca do publikacji informacji o spółce cywilnej, której wspólnikiem jest przedsiębiorca podlegający wpisowi do CEIDG;

2) wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis w CEIDG tylko on-line, a tym samym rezygnację z formy papierowej;

3) elektronizację i rozszerzenie zakresu informacji o udzielonych przez przedsiębiorców pełnomocnictwach w CEIDG;

4) automatyzację procesów oraz wymianę danych przez integrację CEIDG z innymi systemami informatycznymi;

5) stworzenie organom koncesyjnym możliwości prowadzenia rejestru działalności regulowanej w ramach usługi udostępnianej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) oraz doprecyzowanie zakresu danych przekazywanych przez organy koncesyjne oraz izby rzemieślnicze;

6) zwiększenie efektywności i optymalizacji procesów dotyczących rejestru CEIDG oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP), w tym poszerzenie katalogu dokumentów, które można dołączyć do wniosku o wpis do CEIDG, np. zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT-Z);

7) zapewnienie dostępu do danych zawartych w CEIDG oraz realizacji usług przez przedsiębiorców z wykorzystaniem aplikacji mObywatel;

8) doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie:

a) zarządu sukcesyjnego,

b) udostępniania danych w CEIDG,

c) syndyka,

d) informacji o kwalifikacjach rzemieślniczych,

e) przesłanek sprostowania wpisu w CEIDG,

f) dokonywania wpisu w CEIDG przez małoletnich.

Opis projektowanych rozwiązań

1. Uproszczenie procesu i stworzenie w CEIDG miejsca do publikacji informacji o spółce cywilnej, której wspólnikiem jest przedsiębiorca podlegający wpisowi do CEIDG

Zawarte w projekcie rozwiązania dotyczące spółki cywilnej koncentrują się na stworzeniu instrumentów, które wspierałyby przedsiębiorców (wspólników spółki cywilnej podlegających wpisowi do CEIDG), np. przez zmniejszenie formalności, ograniczenie obciążeń administracyjnych oraz zapewnienie dostępu do szerokiego zakresu danych na temat spółki cywilnej. Proponowane rozwiązania w zakresie spółki cywilnej obejmują zatem dwa zasadnicze obszary:

1) Uproszczenie procesu i elektronizacja przekazywania informacji o spółce cywilnej:

a) utworzenie „jednego okienka” dla zgłoszenia informacji o zawarciu umowy spółki cywilnej, której wspólnikiem jest przedsiębiorca podlegający wpisowi do CEIDG - wniosek będzie przesyłany elektronicznie przez CEIDG do innych urzędów, tj. US, GUS i ZUS/KRUS. W pierwszym etapie planuje się, aby możliwość zgłoszenia zawarcia umowy spółki cywilnej i publikacja jej w CEIDG była skierowana do przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, ze względu na fakt, że tego typu spółki stanowią około 90% wszystkich spółek cywilnych. Po wdrożeniu powyższego rozwiązania i zebraniu doświadczeń możliwe będzie poszerzenie grupy podmiotów. Wniosek będzie można złożyć elektronicznie (całkowicie przez CEIDG),

b) stworzenie zintegrowanego wniosku dotyczącego spółki cywilnej (likwidacja kilku formularzy rejestracyjnych, odrębnie stosowanych w różnych urzędach), który będzie umożliwiać załatwienie spraw we wszystkich urzędach, tj. US, GUS i ZUS/KRUS. Zmniejszy się liczba danych podawanych przez przedsiębiorców (często dublujących się w wielu formularzach np. adres, nazwa, kod Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD)),

c) umożliwienie dołączania innych formularzy niezbędnych do realizacji spraw związanych ze spółką cywilną, np. formularzy VAT, formularzy ZUS - takie rozwiązanie pozwoli na kompleksową obsługę przedsiębiorcy,

d) opracowanie i udostępnienie uniwersalnego wzoru umowy spółki cywilnej opracowanego we współpracy z Ministerstwem Finansów (MF) i zaakceptowanego przez inne urzędy - tak, aby możliwe było elektroniczne podpisanie umowy spółki cywilnej przez wszystkich wspólników bez wychodzenia z domu, czyli on-line, bez konieczności korzystania z pomocy prawnej i tym samym ponoszenia dodatkowych wydatków. Zakłada się, że. CEIDG będzie zapewniało weryfikację formalną takiej umowy i osób ją podpisujących;

2) Publikacja informacji o spółce cywilnej, której wspólnikiem jest przedsiębiorca podlegający wpisowi do CEIDG:

a) publikacja danych na temat spółki cywilnej w rejestrze CEIDG (wyodrębnienie jej z danych wpisowych),

b) publikacja informacji dotyczących spółki cywilnej będzie dotyczyła przypadków, gdy wspólnikiem jest przedsiębiorca wpisany do CEIDG (co dotyczy przeważającej liczby przypadków). Jednakże, w przypadku, gdy w trakcie istnienia spółki cywilnej dojdzie do zmiany składu osobowego, np. przez udział wspólnika spółki cywilnej innego niż przedsiębiorca wpisany do CEIDG, to wówczas zarówno wniosek jak i informacja o tym wspólniku będzie odnotowana w CEIDG i publikowana w CEIDG,

c) prezentacja szerokiego zakres danych na temat spółki cywilnej, takich jak: nazwa, dane dotyczące wspólników, wskazanie wspólnika (wspólników) uprawnionych do reprezentacji, data rozpoczęcia działalności gospodarczej spółki cywilnej, data zwieszenia, data wznowienia, informacja o wykreśleniu lub ustaniu bytu prawnego spółki cywilnej, adres siedziby, przeważający PKD i pozostałe kody PKD, informacja o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę podlegającą wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), zapewnienie dostępu do informacji o terminie i zakresie dokonywanych zmian wraz z identyfikacją osoby, która zmiany dokonała (tzw. historia wpisu),

d) aktualizacja danych zostanie zapewniona przez samych przedsiębiorców (wniosek o zmianę w terminie 7 dni), a także przez inne rejestry uczestniczące w procesie rejestracji, np. przekształcenie spółki cywilnej np. w spółkę jawną - KRS, Wykorzystanie innych rejestrów/organów usprawni działanie administracji publicznej i odciąży przedsiębiorców od zmiany danych, które i tak są w posiadaniu administracji publicznej,

e) stworzenie możliwości pobrania zaświadczenia o spółce cywilnej. Wydruk z CEIDG w zakresie spółki cywilnej miałby walor zaświadczenia i inne urzędy nie będą mogły żądać okazywania dokumentów, wystarczyć ma wydruk z CEIDG, co przełoży się na zmniejszenie biurokracji, zlikwidowana zostanie konieczność dostarczania dodatkowych dokumentów do urzędu.

2. Wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis w CEIDG tylko on-line

W ramach projektu przewiduje się wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis do CEIDG tylko on-line, a tym samym rezygnację z postaci papierowej. Następstwem przyjęcia takiego rozwiązania będzie brak możliwości złożenia wniosku w postaci papierowej w urzędach gmin czy brak możliwości przesłania wniosku przesyłką rejestrowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe. Aby wyjść naprzeciw potrzebom obywateli niekorzystających z technologii cyfrowych, planowane jest rozłożenie w czasie procesu całkowitej elektronizacji rozumianej jako wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis w CEIDG tylko on-line.

Przewiduje się, że odejście od możliwości składania wniosków w postaci papierowej będzie następować stopniowo. Elektronizacja systemu składania wniosków o wpis w CEIDG będzie początkowo, tj. od dnia 1 czerwca 2026 r., dotyczyć wniosków o wpis do CEIDG dotyczących rozpoczęcia działalności gospodarczej składanych przez przedsiębiorców podejmujących wykonywanie działalności gospodarczej. Pozostałe wnioski CEIDG (o zawieszenie, wznowienie, zakończenie, zmianę wpisu) będą jeszcze przyjmowane w postaci papierowej przez kolejne 2 lata, czyli do dnia 1 czerwca 2028 r.

3. Aplikacja mObywatel - zapewnienie dostępu do danych zawartych w CEIDG oraz realizacji usług przez przedsiębiorców za jego pośrednictwem

Aplikacja mObywatel będzie zapewniała przedsiębiorcy możliwość szybkiego i łatwego dostępu do danych zawartych w CEIDG i prostej ich modyfikacji. Efektem projektowanych rozwiązań będzie poprawa warunków funkcjonowania przedsiębiorców oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych występujących w życiu gospodarczym poprzez wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i technologii.

4. Elektronizacja i rozszerzenie zakresu informacji o udzielonych przez przedsiębiorców pełnomocnictwach w CEIDG

Zawarte w projekcie rozwiązania dotyczące zasad publikowania w CEIDG informacji o ełnomocnikach obejmują następujące obszary:

1) umożliwienie publikacji w CEIDG informacji o pełnomocniku - jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej (np. spółce jawnej) przez wskazanie, że zakres danych określony w art. 38 ust 3 ustawy CEIDG i PIP odnosi się także do pełnomocników - jednostek organizacyjnych niezaliczanych do osób prawnych, w tym tzw. ułomnych osób prawnych;

2) pełną elektronizację procesu publikacji informacji o pełnomocniku w CEIDG przez wdrożenie procesu publikacji danych o pełnomocniku jedynie on-line;

3) zapewnienie aktualizacji danych przez pełnomocnika.

5. Automatyzacja procesów oraz wymiana danych przez integrację CEIDG z innymi systemami informatycznymi

W celu usprawnienia i poszerzenia zakresu funkcjonowania tzw. „jednego okienka” planuje się szerszą współpracę z ZUS, KRUS, MF oraz GUS.

W projekcie zaproponowano, aby wykorzystanie danych udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego odbywało się przez integrację systemu teleinformatycznego tej Informacji z systemem teleinformatycznym CEIDG.

6. Elektronizacja Rejestrów Działalności Regulowanych oraz doprecyzowanie zakresu danych przekazywanych przez organy koncesyjne oraz izby rzemieślnicze

Projektowana nowelizacja poszerza zakres danych przekazywanych do CEIDG przez organy koncesyjne. Z obowiązujących przepisów wynika, że dotychczasowy zakres obejmuje jedynie: informację o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy i datę uprawomocnienia się rozstrzygnięcia oraz znak sprawy. Zakres ten nie jest wystarczający i nie odpowiada na potrzeby użytkowników. Proponuje się wskazanie, że obejmuje on okres na jaki jest udzielona koncesja, licencja, zezwolenie, określenie zakresu zezwolenia, miejsce wykonywania działalności objętej zezwoleniem.

7. Doprecyzowanie przepisów w zakresie tytułu prawnego do nieruchomości

Projekt zakłada wprowadzenie regulacji doprecyzowujących kwestię obowiązku posiadania tytułu prawnego do nieruchomości, której dane adresowe widnieją w CEIDG, w szczególności w zakresie zarządcy sukcesyjnego.

8. Uregulowanie kwestii niepublikowania danych w CEIDG

W kwestii danych adresowych dostrzeżono potrzebę doprecyzowania przepisów w zakresie możliwości niepublikowania tych danych oraz niepublikowania/usuwania danych kontaktowych. Odpowiadając na postulaty przedsiębiorców i użytkowników CEIDG proponuje się wprowadzenie możliwości niepublikowania danych kontaktowych, takich jak adres poczty elektronicznej oraz numer telefonu, po wykreśleniu wpisu bez względu na to, czy wpis został wykreślony z urzędu czy też na wniosek samego przedsiębiorcy. Zgodnie z propozycją nowelizacji osobą uprawnioną do zgłoszenia takiego wniosku powinien być nie tylko przedsiębiorca, do którego należy wpis, ale również osoba, która uprawdopodobni prawo do rozporządzania danym numerem telefonu/adresem poczty elektronicznej.

Ponadto projekt przewiduje doprecyzowanie przepisu umożliwiającego skorzystanie z tzw. „prawa do zapomnienia”, w tym kwestię usuwania z CEIDG wpisów po upływie 10 lat.

9. Zwiększenie efektywności i optymalizacji procesów dotyczących rejestru CEIDG oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy, w tym poszerzenie katalogu dokumentów, które można dołączyć do wniosku CEIDG-1 o zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT-Z)

Projekt zakłada poszerzenie katalogu dokumentów, które można dołączyć do wniosku CEIDG-1 o zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT-Z). Umożliwi ona przedsiębiorcom załatwienie większej liczby spraw w jednym miejscu, tj. za pośrednictwem CEIDG. Aktualnie jest możliwe dołączenie jedynie zgłoszenia rejestracyjnego lub aktualizacyjnego (VAT-R) i celowe wydaje się umożliwienie załączenia za pośrednictwem CEIDG także zgłoszenia VAT-Z, i tym samym „zamknięcie procesu” informowania US w zakresie VAT.

10. Doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie zarządu sukcesyjnego, syndyka, informacji o kwalifikacjach rzemieślniczych, przesłanek sprostowania wpisu w CEIDG

Projekt przewiduje rozszerzenie informacji w zakresie kwalifikacji w rzemiośle publikowanych w CEIDG, np. o informacje o księdze wieczystej prowadzonej przez izby rzemieślnicze.

Projekt zawiera określenie zakresu danych informacyjnych podlegających wpisowi do CEIDG w zakresie syndyka, który jest osobą prawną, przez dodanie informacji o wpisie, np. numer w KRS firmy, które identyfikują syndyka - osobę prawną.

Doprecyzowania wymagają także przepisy w zakresie zarządu sukcesyjnego, np. przez wskazanie do jakich czynności w CEIDG uprawniony jest zarządca sukcesyjny, czy też kwestie związane z procedurą przedłużenia okresu trwania zarządu sukcesyjnego.

W związku z szeregiem wątpliwości związanych z dokonywaniem wpisu przez małoletnich, w przedmiotowym projekcie zdecydowano się na doprecyzowanie przepisów dotyczących wskazywania przedstawicieli ustawowych małoletniego wpisanego do CEIDG. Zaproponowano również procedurę dokonywania przez właściwe sądy zgłoszeń w zakresie ograniczenia władzy rodzicielskiej nad małoletnim i procedury postepowania z wpisem w przypadku niewskazania przedstawiciela ustawowego małoletniego w CEIDG.

W nowelizacji zaproponowano również doprecyzowanie instytucji sprostowania wpisu w CEIDG przez dodanie informacji, że sprostowanie wpisu w CEIDG w drodze postanowienia następuje z urzędu bądź na wniosek.

Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem przepisów dotyczących zarządcy sukcesyjnego (1 czerwca 2026 r.), spółki cywilnej (1 czerwca 2028 r.) oraz elektronizacji wniosków (I etap - 1 czerwca 2026 r., II etap - 1 czerwca 2028 r.).

źródło: legislacja.gov.pl, redakcja podatki.biz