0% stawka VAT na materiały budowlane dla powodzian

Stawka podatku VAT dla nieodpłatnych dostaw materiałów budowlanych na rzecz poszkodowanych w wyniku intensywnych opadów atmosferycznych i powodzi, które miały miejsce we wrześniu 2024 r., zostanie obniżona do wysokości 0% i będzie miała zastosowanie w przypadku darowizn na rzecz poszkodowanych osób fizycznych oraz podmiotów, które prowadzą działalność edukacyjną, ochrony zdrowia, kulturalną, w zakresie opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą, czy zbiorowego zakwaterowania uczniów lub studentów.

Zgodnie z projektem rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług, do dnia 31 marca 2025 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do dostawy towarów, której przedmiotem są materiały budowlane, na rzecz:

1) osób fizycznych,

2) podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, jak również w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów

- posiadających prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, w której w wyniku działania intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r., powstała szkoda, i która jest położona na terenie gminy określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654).

Obniżoną stawkę podatku stosuje się pod warunkiem:

1) zawarcia pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem dokonującym dostawy towarów oraz osobą lub odbiorcą, tj. podmiotem, o których mowa w pkt 1 lub 2;

2) posiadania przez podatnika dokonującego dostawy towarów:

a) poświadczonej, za zgodność z oryginałem, przez pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad, kopii części VII, sporządzonej z pominięciem lit. A poz. 7-9 oraz lit. D, kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego sporządzonego według wzoru określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. poz. 893), z której wynika, że osoba fizyczna poniosła szkodę w nieruchomości,

b) zaświadczenia wydanego przez właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, z którego wynika, że podmiot prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, jak również w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów, poniósł szkodę w nieruchomości, w której prowadzi działalność.

Uzasadnienie do projektu rozporządzenia

W projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług przewiduje się obniżenie stawki podatku VAT do wysokości 0% dla nieodpłatnych dostaw materiałów budowlanych na rzecz poszkodowanych w wyniku intensywnych opadów atmosferycznych i powodzi, które miały miejsce we wrześniu 2024 r.
Obniżona stawka podatku VAT będzie miała zastosowanie w przypadku darowizn na rzecz poszkodowanych osób fizycznych oraz podmiotów, które prowadzą działalność edukacyjną, ochrony zdrowia, kulturalną, w zakresie opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą, czy zbiorowego zakwaterowania uczniów lub studentów.

Stawka VAT w wysokości 0% będzie stosowana do darowizn materiałów budowlanych na rzecz ww. osób i podmiotów, dysponujących nieruchomością, w której w wyniku żywiołów powstała szkoda, a która to nieruchomość położona jest na terenie gmin określonych w przepisach wydawanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654). W wyniku katastrofalnych w skutkach  zjawisk atmosferycznych, wydane zostało na podstawie ww. przepisu rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz. U. poz. 1371). Przepisy tego rozporządzenia, określając wykaz gmin poszkodowanych w wyniku wystąpienia powodzi we wrześniu 2024 r., odwołują się do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, opolskiego oraz śląskiego (Dz. U. poz. 1365).

Jednocześnie w celu zapobieżenia ewentualnym nadużyciom, stawka w wysokości 0% będzie miała zastosowanie, pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy darowizny pomiędzy przekazującym darowiznę a poszkodowanym oraz przedłożenia przez poszkodowanego stosownego dokumentu potwierdzającego powstanie szkody w nieruchomości, w odniesieniu do której posiada on prawo do dysponowania. W przypadku osób fizycznych byłaby to kopia (potwierdzona za zgodność z oryginałem) części VII (sporządzona z pominięciem lit. A poz. 7-9 oraz lit. D) kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego sporządzonego przez ośrodek pomocy społecznej, z którego będzie wynikać, że nieruchomość danej osoby została zniszczona w wyniku działania intensywnych opadów i powodzi, które miały miejsce we wrześniu 2024 r. W przypadku pozostałych podmiotów, o których mowa w rozporządzeniu dokumentem takim będzie zaświadczenie wydane przez odpowiednio: wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, o poniesieniu z tychże powodów strat w obiektach, w których podmioty te prowadzą działalność.

Kwestionariusz rodzinnego wywiadu środowiskowego sporządzany jest w każdym przypadku, gdy osoba ubiega się o pomoc w sytuacji zaistnienia szkód odniesionych w wyniku klęski żywiołowej lub zdarzenia losowego (zgodnie z § 10 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego - Dz. U. poz. 893,  wypełniana jest część VII kwestionariusza) i jest dokumentem zawierającym informacje o stratach poniesionych w wyniku ww. zdarzeń, nie ma zatem potrzeby ubiegania się przez taką osobę o dodatkowe zaświadczenie. Przedłożenie kopii informacji zawartych w części VII lit. A poz. 7-9 oraz lit. D nie jest wymagane, z uwagi na fakt, iż dotyczą one dochodu, sytuacji rodzinnej czy zdrowotnej, czy też otrzymywanych bądź przyznanych świadczeń socjalnych osobie lub rodzinie poszkodowanego.

Wprowadzenie ww. mechanizmów zapewni pewne minimum kontroli nad ukierunkowaniem wprowadzanej preferencji oraz pozwoli darczyńcy skierować pomoc dla podmiotów rzeczywiście dotkniętych skutkami żywiołów.

Projektowane rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

źródło: Rządowe Centrum Legislacji