Co dalej z tzw. emeryturami czerwcowymi? - MRPiPS odpowiada

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej postrzega poruszone zagadnienie nie tyle w perspektywie wykonania rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, tylko w kategoriach rozwiązania problemu określonej grupy emerytów, których świadczenia zostały ukształtowane w niekorzystny sposób wskutek przejścia przez nich na emeryturę w czerwcu. Jest to zagadnienie ważkie, wymagające namysłu i podjęcia odpowiednich działań. W resorcie trwają prace i analizy o charakterze prawnym, ekonomicznym i organizacyjnym, mające na celu wpracowanie najlepszego rozwiązania tej kwestii - czytamy w odpowiedzi na interpelację poselską.

Interpelacja nr 2789 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie konieczności zmian legislacyjnych w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 roku dotyczącym tzw. emerytur czerwcowych

Podczas dyżuru poselskiego zgłosiła się kobieta, która od czerwca 2009 roku przebywa na emeryturze. Z powodu złożenia wniosku w czerwcu jej emerytura jest niższa niż gdyby złożyła wniosek w maju lub lipcu. Wynikało to z obowiązujących w 2009 roku zasad waloryzacji. Osoby pobierające świadczenie od czerwca korzystały wyłącznie z jednej, rocznej waloryzacji składek.

Dostrzegając problem, nowelizacją ustawy w 2021 roku wprowadziliśmy nowy, korzystniejszy niż wcześniej obowiązujący, mechanizm waloryzacji kwartalnej składek na ubezpieczenie emerytalne. Nowe przepisy, ustalone nowelizacją miały zastosowanie tylko do emerytur przyznanych na wniosek złożony po 31 maja 2021 roku.

Nie dotyczyły więc one osób, które przechodziły na emerytury w czerwcu w latach 2009-2019. Z uwagi na powyższe kwestią tzw. emerytur czerwcowych zajął się Trybunał Konstytucyjny.

W wyroku z dnia 15 listopada 2023 roku (sygn. P 7/22) Trybunał orzekł, iż przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim pomijają emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 roku, są niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie wywiera jednak automatycznie skutku derogacyjnego, nie uchyla obowiązujących przepisów i nie prowadzi samoczynnie do zmiany w systemie prawa i taką odpowiedź w ZUS otrzymała zainteresowana, gdy zwróciła się o przeliczenie jej emerytury.

Wskazano jej, że po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z art. 145a § 2 K.p.a., można było wnieść do organu rentowego skargę o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku. Jednak ona nie zmieściła się w wymaganym terminie.

Osoby te są więc nadal poszkodowane i czekają na zmianę przepisów.

Biorąc powyższe pod uwagę, zwracam się do Pani Minister z pytaniami:

1. Kiedy ministerstwo przedłoży projekt nowelizacji przepisów, aby wykonać wyrok Trybunału Konstytucyjnego?
2. Czy bez nowelizacji przepisów jest możliwe przeliczenie emerytury dla osoby, która przeszła na emeryturę w czerwcu 2009 roku?

Posłanka Barbara Bartuś

13 maja 2024 r.

Odpowiedź na interpelację nr 2789 w sprawie konieczności zmian legislacyjnych w związku z wyrokiem T...