Komu przysługuje renta rodzinna

Otrzymanie renty rodzinnej zależy od tego, czy spełnione są określone warunki. Dotyczą one zarówno osoby zmarłej, jak i członków rodziny, którzy występują o świadczenie po tej osobie.

Renta rodzinna przysługuje po śmierci osoby, która spełniała jeden z poniższych warunków:

• miała ustalone prawo do wypłacanej przez ZUS emerytury, w tym emerytury pomostowej albo renty z tytułu niezdolności do pracy,

• spełniała warunki do ustalenia wypłacanej przez ZUS emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (przy ocenie prawa do renty, która przysługiwałaby osobie zmarłej, przyjmuje się, że osoba ta była całkowicie niezdolna do pracy),

• pobierała z ZUS zasiłek przedemerytalny albo świadczenie przedemerytalne, albo nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Kto może otrzymać rentę rodzinną po osobie zmarłej spełniającej warunki

Renta rodzinna przysługuje następującym członkom rodziny:

• dzieciom własnym, dzieciom drugiego małżonka oraz dzieciom przysposobionym,

• przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom, oprócz dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, jeżeli spełniają takie warunki jak dzieci własne (dotyczące wieku, nauki lub stanu zdrowia),

• małżonkowi (wdowie, wdowcowi), który do dnia śmierci pozostawał z osobą zmarłą we wspólności małżeńskiej,

• rodzicom, w tym ojczymowi, macosze i osobom przysposabiającym.

Muszą oni jednak spełniać warunki wymienione w kolejnej sekcji.

Warunki dla członków rodziny

Dziecko osoby zmarłej lub jej małżonka lub dziecko przysposobione przez osobę zmarłą

Renta rodzinna przysługuje, gdy dziecko spełnia jeden z poniższych warunków:

• ma mniej niż 16 lat,

• ma od 16 do 25 lat i kontynuuje naukę w szkole; prawo do renty rodzinnej ustaje wraz z zakończeniem nauki; jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłuża się do ukończenia tego roku studiów, lub

• stało się całkowicie niezdolne do pracy i do samodzielnej egzystencji albo całkowicie niezdolne do pracy, zanim skończyło 16 lat lub – jeśli kontynuowało naukę - zanim skończyło 25 lat.

Wnuk lub wnuczka, brat lub siostra osoby zmarłej lub inne dziecko przyjęte przez osobę zmarłą na wychowanie

Renta rodzinna przysługuje, jeśli dziecko przyjęte na wychowanie spełnia wszystkie poniższe warunki:

• spełnia warunek dotyczący wieku jak dziecko osoby zmarłej lub jej małżonka lub dziecko przysposobione przez osobę zmarłą,

• zostało przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią osoby zmarłej, chyba że śmierć była następstwem wypadku,

• nie ma prawa do renty rodzinnej po zmarłych rodzicach (a gdy rodzice żyją, nie mogą zapewnić dziecku utrzymania) albo osoba zmarła lub jej małżonek byli ich prawnym opiekunem ustanowionym przez sąd.

Osoba owdowiała (wdowa, wdowiec po osobie zmarłej, współmałżonek rozwiedziony lub w separacji)

Renta rodzinna przysługuje, jeśli osoba owdowiała spełnia jeden z poniższych warunków:

• w chwili śmierci małżonka miała skończone 50 lat lub była niezdolna do pracy,

• wychowuje co najmniej jedno dziecko, które jest uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku i nie skończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat,

• sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy i uprawnionym do renty rodzinnej,

• ukończyła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci współmałżonka w ciągu 5 lat od jego śmierci albo od momentu, kiedy przestała wychowywać dzieci uprawnione do renty rodzinnej.

Osoba owdowiała, która nie spełnia tych warunków i nie ma niezbędnego źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej w jednym z następujących przypadków:

• przez rok od dnia śmierci współmałżonka,

• przez okres, w którym szkoli się, aby uzyskać kwalifikacje do pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Osoba, która była rozwiedziona z osobą zmarłą, albo osoba owdowiała, która w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej pod dwoma warunkami:

• musi spełniać jeden z warunków jak dla osoby owdowiałej,

• miała w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Prawo do renty przysługuje również małżonce rozwiedzionej lub pozostającej w separacji, mimo braku wyroku lub ugody sądowej, jeśli wykaże, że bezpośrednio przed śmiercią otrzymywała alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny).

Rodzic osoby zmarłej, jej macocha, ojczym lub osoba przysposabiająca

Renta rodzinna przysługuje, jeśli osoba zmarła bezpośrednio przed śmiercią przyczyniała się do utrzymania rodzica oraz rodzic spełnia warunki do przyznania renty rodzinnej dla osoby owdowiałej (wiek, niezdolność do pracy lub wychowywanie małoletnich dzieci albo sprawowanie pieczy nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej).

Co zrobić, aby otrzymać rentę rodzinną

Aby ZUS mógł przeprowadzić postępowanie i przyznać świadczenie (lub odmówić jego przyznania), trzeba złożyć wniosek. W postępowaniu ZUS bada, czy osoba zmarła oraz osoba ubiegająca się o rentę spełniały wszystkie wymagane warunki.

Wniosek składa osoba, która ubiega się o rentę, lub jej przedstawiciel ustawowy (np. rodzic za małoletnie dziecko), opiekun prawny lub pełnomocnik.

Wniosek można:

• złożyć pisemnie, np. na druku ERR (preferowane - dzięki temu można podać wszystkie niezbędne dane i postępowanie powinno trwać krócej; wniosek jest dostępny w placówkach ZUS i na ...