Rachunek bankowy w spółce cywilnej z udziałem osób prawnych

W polskiej praktyce gospodarczej większość spółek cywilnych zawiązywana jest przez osoby fizyczne. Nie zmienia to jednak faktu, że taka spółka może być zawiązana przez dowolne podmioty, w tym także przez osoby prawne, jak np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Takie spółki cywilne (choć rzadziej) również powstają i napotykają bardzo istotny problem już na początku swojej działalności, gdy banki odmawiają tym spółkom otwarcia rachunku płatniczego - czytamy w interpelacji poselskiej do Ministra Finansów.

Interpelacja nr 3581 do ministra finansów w sprawie niemożliwości otwarcia rachunku płatniczego przez niektóre spółki cywilne

Szanowny Panie Ministrze,

w aktualnym stanie prawnym każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do posiadania rachunku płatniczego. Obowiązek taki wynika chociażby z art. 19 Prawa przedsiębiorców, który nakazuje przyjmowanie znacznej części płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Numery takich rachunków wykazuje się na tzw. białej liście prowadzonej dla czynnych podatników VAT (art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy o podatku od towarów i usług).

Nieposiadanie rachunku płatniczego (a co za tym idzie brak tego rachunku na białej liście) powoduje daleko idące konsekwencje dla kontrahentów przedsiębiorcy. W takiej sytuacji nabywca towaru lub usługi może być pozbawiony prawa do zaliczenia takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu (art. 15d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zapłata poza rachunkiem płatniczym z białej listy może też skutkować odpowiedzialnością solidarną nabywcy za VAT, zgodnie z art. 105a ustawy o podatku od towarów i usług. Jest zatem oczywiste, że żaden działający zgodnie z prawem i racjonalny przedsiębiorca nie będzie współpracował z podmiotem, który nie posiada rachunku płatniczego (powyżej limitów określonych w ww. przepisach).

Podatnikiem VAT może być także spółka cywilna. Jest to specyficzna forma organizacyjna, która nie posiada zdolności prawnej ani zdolności do czynności prawnych, jak też jest transparentna podatkowo na gruncie podatków dochodowych. Można powiedzieć, że na gruncie prawa cywilnego czy podatków dochodowych spółka cywilna nie jest “podmiotem”, a jedynie stanowi umowę zawartą przez dwa lub więcej takich “podmiotów” (czyli wspólników spółki cywilnej). Tym niemniej, jeżeli spółka cywilna spełnia definicję z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, to sama spółka cywilna (a nie jej wspólnicy) jest podatnikiem VAT.

W polskiej praktyce gospodarczej większość spółek cywilnych zawiązywana jest przez osoby fizyczne. Nie zmienia to jednak faktu, że taka spółka może być zawiązana przez dowolne ...