Zrozumieć podatek VAT (14) Brak lub ograniczenie prawa do odliczenia – Ćwiczenia - Wybrane orzecznictwo

To ostatni teoretyczny odcinek kursu, dotyczący braku prawa do odliczenia lub jego ograniczeń. To lekcja zawierająca ćwiczenia, w której skoncentrujemy się na wybranych tezach orzeczniczych. Niosą one ze sobą istotne informacje, jak postępować w sytuacjach, w których podatnicy VAT znajdują się bardzo często, choć nie zawsze z własnej woli.

Ćwiczenie nr 1

Przeczytaj umieszczone tu tezy orzeczeń związanych z prawem do odliczenia podatku VAT

Wyrok WSA w Gliwicach I SA/Gl 448/19

Teza

Nie mają oparcia ani w przepisach ogólnego prawa podatkowego, ani w unormowaniach z zakresu podatku od towarów i usług tezy, że na stronie postępowania podatkowego ciąży obowiązek posiadania materialnych dowodów potwierdzających wykonanie poszczególnych usług niematerialnych.

Wyrok NSA I FSK 411/17

Tezy

1) Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej może być wszczęte, w sytuacji, gdy przedmiotem wniosku jest ocena zgodności sposobu ustalenia proporcji stosowanej do określenia kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od wydatków związanych z działalnością gospodarczą wnioskodawcy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz pozostałą działalnością wnioskodawcy, z unormowaniem art. 86 ust. 2b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

2) W trybie wydania interpretacji indywidualnej (art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa możliwa jest ocena, czy wybrany przez podatnika sposób określenia proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a u.p.t.u., najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, poprzez weryfikację, czy podany we wniosku o interpretację sposób zapewnia spełnienie warunków określonych w art. 86 ust. 2b u.p.t.u.

Wyrok NSA I FSK 438/17

Teza

Podmiot pełniący w ramach oszustwa karuzeli podatkowej funkcję tzw. „bufora”, świadomego udziału w oszustwie (lub który powinien mieć tego świadomość), nie działa odnośnie „transakcji” wykazanych w otrzymywanych i wystawianych przez niego fakturach w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a zatem:

- nie ma prawa do odliczenia na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatku naliczonego z tytułu „dostaw” od poprzednika w łańcuchu transakcji,

- jego „dostawy” nie są opodatkowane VAT, a wykazany na fakturach podatek podlega rozliczeniu w trybie art. 108 ust. 1 u.p.t.u.

Wyrok NSA I FSK 2082/18

Tezy

1) Na podstawie art. 14k § 1 i art. 14m § 1 i 3 w zw. z art. 14p ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, na wniosek podatnika, który stosując się do interpretacji podatkowej wykazał w deklaracji VAT zwrot podatku nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, o którym mowa w art. 14m § 1 O.p., wyraża się określeniem w decyzji wysokości należności objętej zwolnieniem z tytułu obowiązku realizacji zwrotu podatku.

2) Określona w art. 14k § 1 O.p. tzw. zasada nieszkodzenia, uwzględniając treść art. 14p w zw. z art. 14m § 1 i 3 O.p., skutkuje uwolnieniem podatnika od wszelkich negatywnych skutków związanych z zastosowaniem się przez niego do wydanej przez organy podatkowe interpretacji, niezależnie od tego, czy dotyczy rozliczenia podatkowego VAT za okres, w którym wystąpiło zobowiązanie podatkowe, czy też zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, oraz czy zwrot ten faktycznie nastąpił.

Wyrok NSA I FSK 972/15

Teza

Art. 86 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 91 ust. 1-6 i art. 91 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, należy interpretować w ten sposób, że gdy przy nabyciu dobra inwestycyjnego stanowiącego nieruchomość, które ze względu na swój charakter może być wykorzystywane zarówno do celów działalności opodatkowanej, jak też do celów działalności nieopodatkowanej, podmiot prawa publicznego posiadający już status podatnika nie zadeklarował wyraźnie, że zamierza przeznaczyć je do celów działalności opodatkowanej, ale też nie wykluczył, że dobro to będzie wykorzystywane w takim celu, który początkowo wykorzystywał te dobro do celów działalności nieopodatkowanej ale następnie zmienił wykorzystanie tego dobra przeznaczając jego część do działalności opodatkowanej będzie miał ma prawo dokonania korekty i odliczenia podatku naliczonego na podstawie tych przepisów.

Wyrok NSA I FSK 1865/16

Tezy

1. Oszustwo podatkowe popełnione przez samego podatnika nie stanowi dostawy towarów zrealizowanej w ramach działalności gospodarczej [por. wyrok TSUE z 6 lipca 2006 r. w sprawach połączonych Axel Kittel (C 439/04) i Recolta Recycling SPRL (C-440/04), tezy 53-57], w konsekwencji czego podatnikowi, którego celem jest oszustwo podatkowe, a nie prowadzenie działalności gospodarczej, nie przysługuje - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego.

2. „Karuzela podatkowa” to konstrukcja używana przez jej organizatorów celem utrudnienia wykrycia, tzw. „zorganizowanego oszustwa VAT”, czyli:

- oszustwa popełnianego za pomocą różnorodnych metod,

- nakierowanego na bezprawne uzyskanie (wyłudzenie) nienależnej korzyści związanej z rozliczeniami z zakresu VAT,

- z użyciem powiązań pomiędzy różnymi podmiotami, głównie działającymi w skali międzynarodowej.

3. Czynności świadomych uczestników zorganizowanego oszustwa, tzw. „karuzeli podatkowej”, jako z istoty bezprawnych, nie można traktować jako nadużycia prawa podatkowego w znaczeniu, jakim pojęcie to zostało zdefiniowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz - od 15 lipca 2016 r. - w art. 5 ust. 5 u.p.t.u.

Wyrok NSA I FSK 294/15

Teza

W przypadku gminy zarejestrowanej jako podatnik podatku od towarów i usług w okolicznościach, takich jak w rozpatrywanym stanie faktycznym, gmina dokonując w ramach zadań własnych, wynikających z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym inwestycji w postaci infrastruktury wodno - kanalizacyjnej działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym w art. 15 ust. 1 i 6 u.p.t.u., co powoduje możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z taką inwestycją również w drodze a posteriori poprzez korekty, jeśli w początkowym okresie infrastruktura nie była wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Wyrok WSA we Wrocławiu I SA/Wr 351/18

Teza

Teza, że podatnicy mogą łatwiej niż organ podatkowy odkryć oszustów nie jest poparta żadnymi dowodami i stanowi jedynie próbę przerzucenia odpowiedzialności za cudze zobowiązania na uczciwych podatników. Jednocześnie fizycznie przemieszczenia (dostarczenie) towaru co do zasady wyczerpuje pojęcie dostawy w rozumieniu VAT. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy na nabywcę nie zostanie przeniesione prawo do rozporządzania towarem jak właściciel, to znaczy gdy jest on w jakiś sposób ograniczony w swobodzie dysponowania towarem. Okoliczność tą winny wykazać organy podatkowe.

...