Zrozumieć podatek VAT (18) Procedura VAT marża

VAT marża to procedura, znajdująca zastosowanie we wskazanych w ustawie o VAT sytuacjach szczególnych. Sytuacje, w której dla podatnika VAT skorzystanie z tej procedury jest wskazane, bez problemu rozpoznasz analizując następujący przykład.

Przyjmijmy, że czynny podatnik VAT z uwagi na specyfikę działalności kupuje towary tylko od osób fizycznych. Nie są to towary nowe. Taka sytuacja ma głównie miejsce w komisach (ale nie tylko – również osoby trudniące się handlem aukcyjnym mają do czynienia z taką sytuacją).

Osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT oddała w komis samochód osobowy (używany). Pojazd został wyceniony na 5600 zł plus prowizja w wysokości 200 zł netto. Gdyby cała kwota była opodatkowana, cena wyniosłaby 7134 zł (5800 zł + 1334 zł VAT).

Z uwagi na to, że towar był nabyty od podmiotu nieuprawnionego do wystawiania faktur i naliczania podatku, po stronie sprzedaży mamy tylko podatek należny wynikający z realizacji umowy komisu. Brak jest możliwości jego pomniejszenia o podatek naliczony.

Uwaga!

Wśród czynności opodatkowanych ustawa o VAT wskazuje w art. 7 między innymi wydanie towarów na podstawie umowy komisu między komitentem a komisantem, wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej oraz wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta.

Jak pokazaliśmy powyżej, rozliczenie podatnika nie będzie korzystne. Jako że w komisach głównymi zlecającymi sprzedaż są osoby fizyczne, sytuacja podatnika pod względem podatkowym robi się wyjątkowo nieciekawa.

Właśnie biorąc pod uwagę sytuacje analogiczne do tej przedstawionej w przykładzie, polski ustawodawca w ślad za postanowieniami dyrektywy 2006/112/WE wprowadził możliwość opodatkowania nie tyle sprzedaży, ile uzyskanej marży od tej sprzedaży. Na czym polega ta metoda?

Przedmiotem naszego zainteresowania na tym etapie omawiania procedury VAT marża będzie artykuł 120 ustawy o VAT.

Zgodnie z tym przepisem w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności albo importowanych w celu odprzedaży podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Z uwagi na to, że niektóre z wymienionych towarów mogą być także opodatkowane na innej podstawie, umownie ustalmy, że wspomniana powyżej zasada opodatkowania marży wyrażona w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT będzie nazywana przez nas ogólną zasadą opodatkowania marży.

Omawiając zagadnienia dotyczące towarów używanych na płaszczyźnie opodatkowania marży, należy zwrócić uwagę na kilka kwestii:

1. ten system opodatkowania ma zastosowanie tylko do wybranych grup towarów; chodzi o towary używane, dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie lub antyki;
2. wskazane powyżej towary muszą zostać nabyte w celu dalszej odsprzedaży;
3. nabycie tych towarów musi nastąpić od:
   • osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej,
   • podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (towar używany) lub art. 113 ustawy o VAT (zwolnienie ze względu na kwotę przychodu),
   • podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana systemem marży,
   • podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT,
   • podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5 ustawy o VAT, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Dopiero wtedy opodatkowaniu podlegać będzie tzw. marża, czyli różnica między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Uwaga!

Zastosowanie szczególnej procedury w zakresie opodatkowania dostaw towarów używanych możliwe jest jedynie w razie spełnienia przez podatnika łącznie warunków, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 4, ust. 4 i 10 ustawy o VAT.

...