Czytanie sprawozdań finansowych (5) Porównywalność sprawozdań

Jedną z kluczowych kwestii, którą należy zweryfikować przed przystąpieniem do analizowania danych zawartych w sprawozdaniu finansowym, jest sprawdzenie, czy dysponujemy danymi porównywalnymi. Wydaje się to oczywiste, a jednak w praktyce czasem próbujemy porównać firmy o zupełnie innej działalności, sprawozdania finansowe różnych podmiotów sporządzone według różnych podstaw prawnych (np. ustawa o rachunkowości i Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej) lub sprawozdania tej samej firmy za różne okresy, ale sporządzone najpierw zgodnie z ustawą o rachunkowości, a w późniejszym okresie zgodnie z MSSF.

Porównywalność może być też zakłócona przez zmiany istotnych zasad rachunkowości, jakie miały miejsce w kolejnych okresach sprawozdawczych, albo zaniechanie przez jednostkę prowadzenia znaczącej części działalności czy zmianę produkcji wyrobu lub przekształcenie produkcji danego wyrobu bądź procedury upadłościowe lub likwidacyjne.

Zatem pierwszym krokiem powinno być zawsze upewnienie się, czy dane są porównywalne, a jeśli nie – to próba identyfikacji obszarów, gdzie ta porównywalność jest zakłócona.

Ważne!

Nie musimy dążyć do pełnej porównywalności – to jest często zbyt kosztowne lub wręcz z powodu niedostatku danych niemożliwe. Warto jednak wiedzieć, jakie dane, a zwłaszcza które ich elementy nie są porównywalne – to nam pozwoli wyciągnąć odpowiednie wnioski.

Jakie kroki należy podjąć, aby sprawdzić, czy dane są w wystarczającym stopniu porównywalne?

Przede wszystkim należy sprawdzić, według jakiej podstawy prawnej sprawozdania finansowe zostały przygotowane. Możemy to zweryfikować na wiele sposobów. Spojrzenie, z jakich elementów składa się sprawozdanie finansowe, jest najprostsze.

Przypomnijmy elementy sprawozdania finansowego sporządzanego zgodnie z ustawą o rachunkowości i MSSF/MSR:

...