MF: Zniesienie zakazu amortyzacji mieszkań? Nie ma takich planów

W ocenie Ministerstwa Finansów, wprowadzone zmiany w zakresie amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych nie stoją w sprzeczności z art. 84 Konstytucji, w świetle którego każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanych budynków lub lokali mieszkalnych powodowała, że dochody osiągane z tego tytułu (z najmu) efektywnie były bardzo często nieopodatkowane. Odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych składników zmniejszały bowiem dochód do opodatkowania do takiego poziomu, że podatek dochodowy nie występował.

Interpelacja nr 3539 do ministra finansów w sprawie zakazu amortyzacji mieszkań

Szanowny Panie Ministrze,

działając na podstawie art. 14 ust.1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz na podstawie art. 192 Regulaminu Sejmu RP, zwracam się do Pana Ministra z interpelacją poselską w sprawie zakazu amortyzacji mieszkań.

Na podstawie art. 16c pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2022 r., amortyzacji nie podlegają m.in. budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami oraz lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, służące prowadzonej działalności gospodarczej, w tym wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy. Jak wynika z przepisu przejściowego wskazane składniki firmowego majątku podlegały amortyzacji podatkowej jeszcze w 2022 r. pod warunkiem, że zostały nabyte lub wytworzone do końca 2021 r. Stanowił o tym art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, który przyznawał podatnikom, nie dłużej niż do dnia 31.12.2022 r., prawo zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, będących odpowiednio m.in. budynkami mieszkalnymi lub lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, jeżeli zostały nabyte lub wytworzone przed dniem 1 stycznia 2022 r.

W ten sposób, w ramach Polskiego Ładu, będącego planem odbudowy polskiej gospodarki po pandemii COVID-19, którego sztandarowym przesłaniem miały być niższe podatki, usunięto możliwość amortyzacji nieruchomości mieszkalnych, co spowodowało niekorzystne konsekwencje finansowe dla podatników.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej na etapie stanowienia prawa uznał, że art. 71 ust. 2 ustawy zmieniającej należy uznać za niezgodny z zasadą ochrony praw nabytych i interesów w toku wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego przez to, że przewiduje, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r.

Biorąc pod uwagę powyższe zwracam się do Pana Ministra z następującym pytaniem:

Czy ministerstwo ma w planach zmianę obowiązujących przepisów w zakresie możliwości amortyzacji mieszkań?

Jeśli tak, to kiedy i w jakim zakresie?

Posłanka Barbara Dolniak

26 czerwca 2024 r.

Odpowiedź na interpelację nr 3539 w sprawie zakazu amortyzacji mieszkań

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na „Interpelację w sprawie zakazu amortyzacji mieszkań” nr 3539 wniesioną 1 lipca br. przez Panią Poseł Barbarę Dolniak, dotyczącą zmiany obowiązujących w tym zakresie przepisów ustawy CIT¹ i ustawy PIT², proszę przyjąć poniższe wyjaśnienia.

Przedmiotowa interpelacja formułuje zastrzeżenia w przedmiocie aktualnie obowiązujących regulacji ustaw CIT i PIT, dotyczących amortyzacji nieruchomości i praw o charakterze mieszkalnym.

Należy zauważyć, że w podatku CIT (analogicznie w podatku PIT) od 1 stycznia 2023 roku wyłączono możliwość amortyzacji nieruchomości i praw o charakterze mieszkalnym³. Jednakże, do końca 2022 roku obowiązywała przejściowa regulacja⁴ umożliwiająca podatnikom CIT i PIT zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych, nabytych lub wytworzonych przed 1 stycznia 2022 roku.

W ocenie Ministerstwa Finansów, wprowadzone zmiany w zakresie amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych nie stoją w sprzeczności z art. 84 Konstytucji, w świetle którego każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

W stanie prawnym poprzedzającym omawianą nowelizację, możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanych budynków lub lokali mieszkalnych powodowała, że dochody osiągane z tego tytułu (z najmu) efektywnie były bardzo często nieopodatkowane. Odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych składników zmniejszały bowiem dochód do opodatkowania do takiego poziomu, że podatek dochodowy nie występował.

Wskazać należy, że w przedmiotowym zakresie stanowisko wyraził także Naczelny Sąd Administracyjny⁵, podkreślając, że omawiana zmiana przepisów została wprowadzona ustawą i spełnia konstytucyjne wymogi, w tym zasady legalizmu. Podatnicy muszą liczyć się z tym, że zmiana warunków społecznych lub gospodarczych może wymagać zmiany obowiązującego prawa. Sąd ten uznał też, że zasada ochrony praw nabytych nie została naruszona. W ocenie sądu zmiana prawa, zmierzająca do ważnego dla państwa uszczelnienia systemu podatkowego i zapobiegająca erozji podstawy opodatkowania, nie naruszała zasady ochrony interesów w toku, skoro przewidziano rozwiązania łagodzące skutki tej zmiany zawarte w przepisie przejściowym.

W świetle powyższego, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Finansów nie prowadzi obecnie prac legislacyjnych czy koncepcyjnych w przedmiotowym zakresie.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów

Jarosław Neneman

Warszawa, 15 lipca 2024 r.

¹ Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805, z późn. zm.).

² Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226, z późn. zm.).

³ Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105, z późn. zm.) - zmianie uległ m. in. art. 22c pkt 2 ustawy PIT oraz dodano w art. 16c ustawy CIT punkt 2a.

⁴ art. 71 ust. 2 ww.ustawy z dnia 29 października 2021 r.

⁵ wyrok z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. akt II FSK 119/23.

źródło: sejm.gov.pl