Odszkodowanie dla pracownika na podstawie ugody sądowej nie zawsze bez składek ZUS

Wyłączenie odszkodowania czy rekompensaty za rozwiązanie umowy o pracę z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ma zastosowanie tylko wówczas, gdy wypłata tych świadczeń pozostaje w bezpośrednim związku z wygaśnięciem stosunku pracy i ustanie zatrudnienia jest wyłączną przyczyną wypłaty tego świadczenia. Ponadto roszczenie odszkodowawcze musi ściśle dotyczyć tylko i wyłącznie rozwiązania stosunku pracy, czyli sytuacji kiedy tryb i okoliczności jego rozwiązania naruszały przepisy prawa pracy. Natomiast jeśli towarzyszą mu inne okoliczności, wówczas takie świadczenie nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek.

We wniosku o interpretację spółka wskazała, że w marcu 2024 r. po przeprowadzonej przez mediatora sądowego przy sądzie okręgowym mediacji została zawarta ugoda pomiędzy nią a jej pracownikami. Spółka zobowiązała się zapłacić na rzecz każdego z pracowników uzgodnioną co do wysokości kwotę pieniężną tytułem całkowitego odszkodowania za wszystkie roszczenia dochodzone przez pracowników, płatną jednorazowo w uzgodnionym w ugodzie terminie. W ugodzie nie wskazano naruszenia przepisów prawa przez pracodawcę, ani szkody rzeczywistej ani przyczyn jej powstania, tym samym nie został uzgodniony związek pomiędzy szkodą a otrzymanym świadczeniem. Odszkodowanie będzie stanowiło dla pracowników przychód ze stosunku pracy, przy czym są oni nadal zatrudnieni w spółce.

Postępowanie mediacyjne poprzedzone było złożeniem przez każdego z pracowników do sądu pozwu o zasądzenie częściowego odszkodowania za dyskryminację w związku z nieprawidłowym naliczeniem wynagrodzenia za okres zwolnienia częściowego i całkowitego z obowiązku świadczenia pracy, w związku z pełnieniem przez każdego z pracowników funkcji przewodniczącego jednego ze związków zawodowych. Pracownicy domagali się od spółki odszkodowania za dyskryminację płacową ze względu na pełnioną funkcję związkową, z uwagi na fakt, że za czas pełnienia owej funkcji wypłacane wynagrodzenia obejmowały stawkę godzinową, premię uznaniową oraz dodatek za drugą i trzecią zmianę, dodatek do pracy w systemie czterobrygadowym oraz wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

Zdaniem spółki ww. odszkodowania stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W wydanej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uwzględnia się następujących składników:

• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lu...