ZUS coraz częściej prowadzi kontrole nieograniczone czasowo?

W przestrzeni publicznej jak i w trakcie rozmów z przedsiębiorcami, coraz częściej pojawiają się informacje o praktyce ZUS-u polegającej na kontynuowaniu przeprowadzania kontroli w firmach w oparciu o zapis prawny, który sugeruje podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez przedsiębiorcę, a realnie stosowany jest jedynie, aby takiej kontroli nie finalizować. W rezultacie, ZUS prowadzi kontrole nieograniczone czasowo. Istnieje podejrzenie, że taka praktyka jest stosowana szeroko i systemowo, a nie jedynie w uzasadnionych przypadkach, co zapewne było ideą ustawodawcy - czytamy w interpelacji do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Interpelacja nr 3600 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie praktyk ZUS podczas przeprowadzania kontroli w polskich firmach

Szanowna Pani Minister,

zwracam się do Pani Minister z prośbą o udzielenie informacji oraz zajęcie stanowiska w stosunku do działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które mogą nosić zmiana utrudniania prowadzenia działalności gospodarczej przez polskich przedsiębiorców i wychodzeniem poza przyznane ZUS-owi kompetencje.

W przestrzeni publicznej jak i w trakcie rozmów z przedsiębiorcami, coraz częściej pojawiają się informacje o praktyce ZUS-u polegającej na kontynuowaniu przeprowadzania kontroli w firmach w oparciu o zapis prawny, który sugeruje podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez przedsiębiorcę, a realnie stosowany jest jedynie, aby takiej kontroli nie finalizować. W rezultacie, ZUS prowadzi kontrole nieograniczone czasowo. Istnieje podejrzenie, że taka praktyka jest stosowana szeroko i systemowo, a nie jedynie w uzasadnionych przypadkach, co zapewne było ideą ustawodawcy (art. 55 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców).

Ta praktyka jest niepokojąca, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców wyłączają możliwość wniesienia sprzeciwu w przypadku, gdy organ przeprowadzający kontrolę powołuje się na przepisy, o których mowa w art. 59 ust. 2 Pp.

W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania:

1. Jaka jest skala przypadków, z których ZUS przedłuża kontrole prowadzone u przedsiębiorców w oparciu o art. 55 ust. 2 pkt 2 Pp? Czy stosowanie tego przepisu przez ZUS istotnie zmieniało się na przestrzeni ostatnich lat?
2. W ilu sprawach ZUS powołując się na art. 55 ust. 2 pkt 2 Pp finalnie informuje prokuraturę lub działa na zlecenie prokuratury?
3. Czy Pani Minister planuje podjęcie działań mających na celu monitorowanie tej praktyki, aby nie utrudniała ona bieżącej działalności polskich przedsiębiorców?

Posłanka Anna Gembicka

1 lipca 2024 r.

Odpowiedź na interpelację nr 3600 w sprawie praktyk ZUS podczas przeprowadzania kontroli w polskich firmach

Szanowny Panie Marszałku,

w związku z otrzymaną interpelacją nr 3600 Pani Poseł Anny Gembickiej w sprawie praktyk ZUS podczas przeprowadzania kontroli w polskich firmach, w oparciu o stanowisko Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ZUS”) został ustawowo zobowiązany na podstawie art. 68 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2024 r., poz. 497 z późn. zm., dalej: „ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych”) - do kontroli wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek. Kontrola swym zakresem obejmuje w szczególności (art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych):

• zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych;
• prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest Zakład;
• ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu;
• prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe;
• wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych.

Celem przeprowadzonej przez ZUS kontroli jest ocena wywiązywania się płatników składek z obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi. Zgodni...