Czytanie sprawozdań finansowych (22) Kapitały długoterminowe i krótkoterminowe – cz. II

Ponadto umowa powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1. strony umowy,
2. kwotę i walutę kredytu,
3. cel, na który kredyt został udzielony,
4. zasady i termin spłaty kredytu a w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska – szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych, oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu,
5. wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
6. sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
7. zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
8. terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
9. wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10. warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Podstawowym warunkiem, jaki musi spełnić każda firma w celu uzyskania kredytu, jest posiadanie zdolności kredytowej, czyli zdolności do spłaty całości zobowiązań.

W przypadku firm – z punktu widzenia banku – ocena zdolności kredytowej jest rozbudowana i skomplikowana. Koniecznym wymogiem jest też złożenie odpowiednich dokumentów finansowych. Przyszły kredytobiorca musi udowodnić, że osiągane zyski netto umożliwią spłatę kredytu. Obowiązek informowania o bieżącej sytuacji majątkowej ciąży na kredytobiorcy również w trakcie trwania umowy kredytowej.

Dodatkowo właściciele firmy muszą liczyć się z koniecznością przedłożenia zabezpieczeń kredytu, których wartość często znacznie przewyższa wartość samego zobowiązania. Stanowią one gwarancję zwrotu należności. Wymóg ten może być barierą dla wielu firm, które nie posiadają w swoich aktywach aż tak wysokich zabezpieczeń. Z kolei ci, którym uda się przebrnąć przez ten etap, powinni być świadomi, jak bardzo wykorzystanie obecnych zabezpieczeń ograniczy im możliwość zaciągnięcia kredytów w przyszłości. Zabezpieczenia dzielimy na osobiste i rzeczowe.

Przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu kolejnego zobowiązania każde przedsiębiorstwo powinno dobrze przeanalizować ofertę rynkową i proponowane mu warunki w celu porównania kosztów kredytu. Koszty te w głównej mierze uzależnione są od wyliczonego przez bank ryzyka oraz oceny bieżącej i przyszłej sytuacji na rynku finansowym. W skład kredytu wchodzą między innymi: oprocentowanie, prowizja kredytowa oraz inne opłaty, takie jak opłata za rozpatrzenie wniosku, opłata za wcześniejszą spłatę kredytu czy opłata za postawienie pieniądza w dyspozycji klienta.

Uwzględniając okres kredytowania, wyróżniamy:

• kredyty krótkoterminowe, udzielane na okres krótszy niż rok,
• kredyty średnioterminowe, udzielane na okres od roku do 5 lat,
• kredyty długoterminowe, udzielane na okres powyżej 5 lat.

Natomiast analizując metodę udzielania kredytu, a konkretnie rachunek, za pomocą którego ma miejsce rozliczenie kredytu, możemy wyróżnić:

• kredyty udzielane w rachunku bieżącym,
• kredyty udzielane w rachunku kredytowym.

Duża część odsetek kredytów zaciągana jest jednak za pomocą rachunku kredytowego. Bank dla każdego klienta otwiera oddzielny rachunek, za pomocą którego przez cały okres trwania umowy będą odbywać się transakcje wpłat i wypłat związanych z kredytem. W ten sposób spłata kredytu wpływa na zmniejszenie salda debetowego, natomiast wykorzystanie kredytu powoduje jego zwiększenie. Takie rozwiązanie wpływa na przejrzystość historii transakcji z kredytobiorcą oraz znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo popełnienia jakiegoś błędu. Podmiotami upoważnionymi do składania dyspozycji w ramach rachunku kredytowego są kredytobiorca i osoby przez niego upoważnione.

Jeśli za kryterium podziału przyjmiemy walutę, w jakiej został udzielony kredyt, wówczas będziemy mówić o:

• kredytach złotowych, wyrażonych w złotych,
• kredytach walutowych, czyli takich, które wyrażone są w walucie obcej, np. euro, dolar, frank szwajcarski itp.

W praktyce większość kredytów walutowych i tak wypłacana jest w złotych. W takim przypadku płatność rat odbywa się również w walucie polskiej.

...