Czytanie sprawozdań finansowych (23) Analiza w obrębie kapitałów

Struktura kapitałów zaangażowanych w działalność firmy ma istotny wpływ na sytuację finansową. Udział kapitału obcego w ogólnej sumie kapitałów wyraża stopień zadłużenia przedsiębiorstwa. Duży udział kredytów i pożyczek w łącznej kwocie pasywów może spowodować trudności płatnicze przedsiębiorstwa, a nawet doprowadzić do jego niewypłacalności, natomiast wysoki udział kapitałów własnych jest równoznaczny z dużym zakresem samofinansowania.

Wysoki stopień zaangażowania kapitałów obcych może być postrzegany przez inwestorów jako większy stopień ryzyka inwestycyjnego w dane przedsiębiorstwo lub w dane przedsięwzięcie prowadzone przez daną firmę.

Z kolei wysoki stopień zaangażowania kapitałów własnych wyraża z jednej strony mocną pozycję finansową przedsiębiorstwa, z drugiej zaś oznacza niewykorzystanie zewnętrznych źródeł finansowania dla zwiększenia efektywności kapitałowej i wzrostu potencjału produkcyjnego przedsiębiorstwa.

Analiza kapitałów zostanie zaprezentowana na przykładzie spółki PCZ S.A., której działalność polega na świadczeniu usług medycznych oraz dystrybucji produktów związanych z procesem świadczenia usług medycznych.

Wstępna relacja kapitałów i aktywów spółki PCZ S.A.

(źródło: opracowanie własne)

Badanie kapitałów ujętych w sprawozdaniu finansowym należy rozpocząć od rozpatrzenia ich wielkości i zmian w czasie. Ocena wielkości kapitałów dotyczy przede wszystkim poszczególnych grup kapitałów. Ocena ta powinna być skorelowana z pozycjami znajdującymi się w odpowiednich zbiorach majątku w bilansie przedsiębiorstwa. Zasoby majątku trwałego powinny mieć przełożenie na stosowną wielkość kapitałów własnych przedsiębiorstwa, natomiast aktywa obrotowe powinny być finansowane przez kapitały obce.

Jeśli chodzi o zmiany w czasie, składniki zawarte w obu grupach bilansowych mają odmienną tendencję przekształceń. Większy ich stopień przemian charakterystyczny jest dla kapitałów obcych w stosunku do kapitałów własnych. Dlatego należy porównywać dynamikę obu grup kapitałów względem siebie. Dokładniejsze zmiany można uzyskać przez wyrażenie stosunku zmian za pomocą wskaźników dynamiki.

Do oceny ogólnych zmian zachodzących pomiędzy grupami kapitałów zawartych w bilansie wykorzystuje się wskaźnik dynamiki kapitałów całkowitych. Jest to stosunek kapitałów całkowitych w rozpatrywanym okresie sprawozdawczym do wysokości kapitałów całkowitych poprzedniego okresu. Można uszczegółowić obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, badając stosunek każdej z grup kapitałów.

Analiza wielkości i dynamiki kapitałów w spółce PCZ S.A.

(źródło: opracowanie własne)

W związku ze ścisłym powiązaniem środków finansowania z majątkiem przedsiębiorstwa zmiany kapitałów nie powinny być analizowane bez uwzględnienia zmian zachodzących w aktywach. Z wyliczeń wynika, że ogólna dynamika bilansu jest o 4,85% wyższa, co pozytywnie świadczy o rozwoju przedsiębiorstwa. Pozycja kapitałów obcych wyraźnie wykazuje tendencję wzrostową. Ma to odzwierciedlenie w ponad trzykrotnym wzroście aktywów obrotowych – i może świadczyć o dobrym położeniu przedsiębiorstwa tylko wówczas, gdy tego rodzaju zabiegi nie będą kontynuowane w przyszłości.

Kolejnym krokiem jest przyjrzenie się strukturze kapitałów. Struktura kapitałów przedstawia udział procentowy poszczególnych źródeł finansowania majątku przedsiębiorstwa. Tego rodzaju źródła mogą mieć różnorodną klasyfikację.

...